Maikling Paliwanag ng Mga Dahilan ng Napaaga na Pagputok, Naantala na Pagputok, Misfire, at Hindi Sumabog na Pagsingil
Ang sumusunod ay isang detalyadong paliwanag at pangkalahatang-ideya ng mga sanhi ng napaaga na pagsabog, naantalang pagpapasabog, misfire, at hindi sumabog na singil, na sumasaklaw sa kanilang mga kahulugan, sanhi, kahihinatnan, at pangunahing mga hakbang sa pag-iwas.
Mga Pangunahing Konsepto
Ang mga terminong ito ay naglalarawan ng mga sitwasyon sa pagpapasabog—gaya ng sa mga minahan, quarry, tunnel, at demolisyon—kung saan ang sistema ng pagsisimula o mga pampasabog ay nabigong pumutok o sumabog ayon sa plano. Ang bawat isa ay kumakatawan sa isang seryosong panganib sa kaligtasan, na may potensyal na magdulot ng mga kaswalti, pagkasira ng kagamitan, pagkaantala ng proyekto, at pagkalugi sa ekonomiya.
I. Premature Detonation
Kahulugan
Ang napaaga na pagsabog ay tumutukoy sa hindi inaasahang pagsabog ng mga paputok bago ang paunang natukoy na oras ng pagsisimula.Mga sanhi
Aksidenteng Koneksyon ng Power: Hindi sinasadyang pagkonekta sa initiation power source sa panahon ng pag-setup ng circuit o inspeksyon.
Paggamit ng Mga Maling Device sa Pagsisimula: Maling paggamit ng mga high-sensitivity na detonator o hindi naaangkop na mga tool sa pagsisimula.
Paglabag sa Mga Regulasyon sa Kaligtasan: Paggamit ng mga kagamitan sa radyo sa mga mapanganib na lugar, hindi pangasiwaan ang mga ligaw na agos, o pagsasagawa ng mga aktibidad na gumagawa ng mga spark o init sa lugar ng pagsabog.
Abnormal na Detonator Sensitivity: Ang mga depekto sa paggawa o pagtanda ay maaaring maging sanhi ng mga indibidwal na detonator na magpakita ng mas mataas na sensitivity sa static na kuryente, shock, o ligaw na agos na lampas sa karaniwang mga antas.
Pagkasira ng Mga Device sa Pagsisimula: Ang mga detonator, detonating cord, o shock tube na apektado ng moisture, init, o pisikal na pinsala ay maaaring maging hindi matatag, na binabago ang kanilang sensitivity o mga katangian ng kaligtasan.
Stray Currents: Ang mga hindi sinasadyang agos mula sa mga linya ng kuryente (lalo na ang mga DC traction system tulad ng mga tren ng minahan), pagtagas ng mga kagamitang elektrikal, induction ng kidlat, o mga agos ng lupa ay pumapasok sa circuit ng detonator ng kuryente, na umaabot o lumampas sa sensitivity threshold ng detonator. Ito ay isa sa mga pinakakaraniwang sanhi ng napaaga na pagsabog.
Radiation ng Dalas ng Radyo: Ang malalakas na electromagnetic field mula sa mga radio transmitter (hal., mga istasyon ng broadcast, mga istasyon ng TV, mga istasyon ng radar, mga walkie-talkie, mga mobile phone) ay nag-uudyok ng mga alon sa mga detonator leg wire o sa blasting circuit. Ang mga detonator ay maaaring partikular na sensitibo sa mga partikular na frequency.
Static na Elektrisidad: Naiipon ang mga static na singil dahil sa mga operator na nagsusuot ng sintetikong damit sa mga tuyong kapaligiran, alitan sa panahon ng pagsabog na naglo-load, o paggamit ng mga plastik na tubo o air duct para sa pagsabog na paghahatid. Ang paglabas ay maaaring mag-trigger ng mga sensitibong detonator o pampasabog.
Kidlat: Ang mga direktang strike o kalapit na kidlat ay bumubuo ng malalakas na electromagnetic pulse, na nagiging sanhi ng mga pagsabog sa pamamagitan ng conduction o induction.
Panghihimasok sa Panlabas na Enerhiya
Mechanical Shock/Friction
Maaaring mag-trigger ng mga sensitibong materyales ang hindi sinasadyang matinding impact, pagkahulog, banggaan sa mga drill rod, sobrang presyon, o frictional heat habang hinahawakan, nilo-load, o tamping ang mga pampasabog o detonator.Open Flames/Mataas na Temperatura
Ang mga hindi inaasahang pinagmumulan ng init—gaya ng pagwelding, pagputol, paninigarilyo, hindi napatay na welding slag, sobrang init na makinarya, o mga materyales na nagniningas sa sarili malapit sa lugar ng pagsabog—ay maaaring mag-apoy ng mga pampasabog.Mga Depekto sa Mga Device sa Pagsisimula
Mga Error sa Operasyon
Mga kahihinatnan
Ang mga kahihinatnan ay lubhang malala. Ang mga operator ay madalas na nasa proseso ng pag-load, pagkonekta ng mga circuit, o pag-secure sa lugar, na ginagawang mataas ang posibilidad ng mass casualty. Nawasak ang mga kagamitan, nasira ang lugar ng trabaho, at nagiging mahirap ang imbestigasyon sa aksidente.Mga Hakbang sa Pag-iwas
Mahigpit na kontrolin ang electromagnetic na kapaligiran sa lugar ng pagsabog sa pamamagitan ng pagtatatag ng mga distansyang pangkaligtasan at pagbabawal sa mga kagamitan sa radyo.
Magpatupad ng stray current detection at proteksyon na mga hakbang, tulad ng paggamit ng mga anti-stray current na detonator, shielding circuit, at pagdiskonekta ng mga potensyal na kasalukuyang conductor.
Magpatupad ng mahigpit na anti-static na mga hakbang, kabilang ang pagsusuot ng anti-static na damit, paggamit ng mga anti-static na tool, at pagpapanatili ng kahalumigmigan sa kapaligiran.
Magtatag ng komprehensibong mga sistema ng babala at proteksyon ng kidlat.
Dahan-dahang hawakan ang mga pampasabog at detonator upang maiwasan ang pagkabigla o alitan.
Ipagbawal ang mga pinagmumulan ng apoy at init malapit sa lugar ng pagsabog.
Gumamit ng maaasahan at na-inspeksyon na mga device sa pagsisimula.
Mahigpit na sumunod sa mga safety operating procedure at mga disenyo ng pagsabog.
II. Delayed Detonation (Hangfire)
Kahulugan
Nangyayari ang delayed detonation kapag, pagkatapos ibigay ang initiation signal o simulan ang initiation, ang ilan o lahat ng explosive charge ay hindi sumabog sa loob ng idinisenyong oras ng pagkaantala ngunit sumasabog pagkatapos ng isang makabuluhang pagkaantala (segundo, minuto, o mas matagal). Hindi tulad ng isang misfire, ang naantalang pagpapasabog ay nagreresulta sa isang pagsabog.Mga sanhi
Mga Detonator ng Pagkaantala: Hindi matatag na mga rate ng pagkasunog ng mga komposisyon ng pagkaantala (dahil sa moisture, pagkasira, o mga depekto sa pagmamanupaktura), mahinang pag-crimping ng mga elemento ng pagkaantala na nakakaabala o nagpapaantala sa paghahatid, o mabagal na pagsunog ng mga mamasa-masa na komposisyon ng pagkaantala.
Electric Initiation System: Ang sobrang circuit resistance ay humahantong sa hindi sapat na current, mahina o mataas na resistensya na koneksyon, hindi sapat o sira na enerhiya ng initiator, o bahagyang pagkasira ng circuit, na nagiging sanhi ng dahan-dahang pag-init ng current sa bridge wire sa halip na mag-trigger ng agarang pagsabog.
Shock Tube/Detonating Cord System: Ang mga nasira, nababad sa tubig, o naka-compress na shock tube ay nakakaabala o nakakaantala sa paghahatid; ang mahigpit na pagkakabuhol o baluktot na mga detonating cord ay binabawasan ang bilis ng pagsabog o nagdudulot ng pagkabigo sa paghahatid; maluwag na koneksyon sa pagitan ng mga shock tube/detonating cord at detonator.
Electronic Detonator System: Mga error sa pagprograma (hal., napakatagal na mga setting ng pagkaantala), mga pagkabigo sa komunikasyon na naantala o pumipigil sa pagpapaputok ng mga utos, o mga internal na electronic component na malfunctions.
Pagkabigo ng Initiation System
Detonator/Delay Element Failure
Mga Isyu sa Pagsabog
Maaaring magpakita ng hindi normal na mabagal na rate ng reaksyon ang malubha o mamasa-masa na mga pampasabog pagkatapos ng pagsisimula (bihirang ngunit posible sa hindi magandang kalidad o expired na mga pampasabog).Mga Salik sa Kapaligiran
Ang matinding mababang temperatura ay maaaring makaapekto sa bilis ng pagkasunog ng mga komposisyon ng pagkaantala o ang sensitivity ng pagsabog ng mga pampasabog.Mga kahihinatnan
Ang naantalang pagpapasabog ay lubhang mapanganib. Maaaring magkamali ang mga tauhan na ipagpalagay na kumpleto na ang pagsabog o naganap ang misfire at maagang pumasok sa site para sa inspeksyon, na nanganganib sa matinding kaswalti kapag nangyari ang naantalang pagsabog. Maaari rin itong makagambala sa mga susunod na hakbang sa paghawak, tulad ng pamamahala sa misfire.Mga Hakbang sa Pag-iwas
Siguraduhin na ang initiation circuit ay tama at secure na konektado, na may mga pagtutukoy sa disenyo ng paglaban.
Gumamit ng mga mapagkakatiwalaang initiator na may sapat na output ng enerhiya.
Maingat na suriin ang mga shock tube at mga detonating cord upang maiwasan ang pinsala, labis na baluktot, o masikip na buhol.
Gumamit ng mataas na kalidad, mahusay na nakaimbak na mga detonator at pampasabog.
Mahigpit na obserbahan ang mga oras ng paghihintay sa kaligtasan (karaniwang 5–15 minuto pagkatapos ng pagsabog, o gaya ng tinukoy: 5 minuto para sa open-air, 15 minuto para sa mga underground tunnel). Kumpirmahin ang kawalan ng abnormal na tunog o usok bago magsagawa ng maingat na inspeksyon sa site ang mga propesyonal na tauhan (hal., isang dual-team system ng mga technician, blasters, at safety officer para sa A/B-grade blasting, o blasters at safety officer para sa C/D-grade).
III. misfire
Kahulugan
Nangyayari ang misfire sa mga pagpapatakbo ng pagsabog kapag ang inaasahang pampasabog na singil o detonator sa isang butas ng sabog ay nabigong pumutok pagkatapos makatanggap ng enerhiya sa pagsisimula. Kasama sa mga misfired charge ang mga hindi sumabog na pampasabog at potensyal na hindi sumabog na mga detonator.Mga sanhi
Malaking tubig sa blast hole na nagbababad sa detonator o paputok, na nagiging sanhi ng pagkabigo (maliban kung gumamit ng mga waterproof device).
Matinding mababang temperatura na nakakaapekto sa pagganap ng paputok o detonator.
Ang paghihiwalay ng detonator mula sa paputok (hal., hindi nakapasok sa gitna, natanggal ng mga tamping rod).
Mga maluwag o gapped charge (channel effect) na nakakaabala sa pagpapasabog.
Matigas na banyagang bagay sa stemming na tumatama at hindi pinapagana ang detonator.
Mga depekto sa paggawa (hal., sirang mga wire ng tulay, mga bigong igniter, o mga pangunahing pampasabog).
Ang mga detonator ay nasira ng kahalumigmigan, init, o pisikal na epekto sa panahon ng pag-iimbak, transportasyon, o paggamit.
Nasira ang mga detonator habang naglo-load (hal., dinurog ng mga tamping rod).
Electric Initiation: Mali o hindi sapat na enerhiya ng initiator, maling disenyo ng circuit (hal., labis na kabuuang resistensya, hindi balanseng parallel na grupo), mga error sa koneksyon (mga short circuit, open circuit), mataas na resistensya o maluwag na koneksyon, o sirang mga wire sa binti.
Pagsisimula ng Shock Tube: Ang pagkabigo ng nagpasimulang detonator na mapagkakatiwalaang ma-trigger ang pangunahing shock tube, mga pagkaantala sa paghahatid (hal., dahil sa pinsala, pagpasok ng tubig, pagyupi), maluwag o hindi wastong pagpasok ng mga koneksyon, o hindi secure na mga clamp ng detonator.
Pagsisimula ng Detonating Cord: Mga pagkagambala sa paghahatid (hal., masikip na buhol, matalim na baluktot, pinsala, halumigmig), maluwag na koneksyon sa pagitan ng mga detonating cord at mga charge o detonator, o hindi wastong direksyon ng paghahatid.
Hindi Sapat na Enerhiya sa Pagsisimula
Pagkabigo ng Detonator
Pagkabigo sa Pagsabog
Malubhang mamasa-masa (lalo na ang ammonium nitrate-fuel oil explosives), tumigas, naka-cake, o lumalalang mga pampasabog ay nawawalan ng sensitivity, na pumipigil sa normal na pagsabog.Mga Isyu sa Istraktura ng Pagsingil
Mga Salik sa Kapaligiran
Mga kahihinatnan
Ang mga misfire ay nagreresulta sa hindi sumabog na mga singil (tingnan sa ibaba), na nag-iiwan ng mga mapanganib na pampasabog at detonator. Ang hindi wastong paghawak ay maaaring mag-trigger ng mga aksidenteng pagsabog sa mga susunod na operasyon (hal., paghuhukay o pagbabarena), na magdulot ng mga kaswalti at pagkasira ng kagamitan, habang naantala rin ang pag-usad ng proyekto at pagtaas ng mga gastos.Mga Hakbang sa Pag-iwas
Mahigpit na siyasatin ang kalidad at pag-expire ng mga aparato sa pagsisimula (detonator, shock tube, detonating cord, initiator).
Idisenyo, i-install, at siyasatin nang tama ang mga blasting circuit upang matiyak ang maaasahang mga koneksyon na nakakatugon sa mga detalye.
Siguraduhin na ang mga pampasabog ay tuyo at nasa mabuting kondisyon, lalo na ang mga bulk explosives.
I-standardize ang mga pagpapatakbo ng paglo-load upang ligtas na maipasok ang mga detonator sa sentro ng paputok, maiwasan ang pinsala o paghihiwalay habang naglo-load.
Magpatupad ng blast hole waterproofing o gumamit ng mga waterproof device.
Kung saan posible, gumamit ng mga redundant initiation system (hal., dual shock tubes o detonator) upang mapahusay ang pagiging maaasahan.
IV. Hindi Sumabog na Pagsingil (UXO sa Konteksto)
Kahulugan
Ang mga hindi sumabog na singil ay tumutukoy sa mga hindi sumabog na singil (naglalaman ng mga pampasabog at posibleng hindi sumabog na mga detonator) na naiwan sa lugar ng trabaho pagkatapos ng mga pagpapasabog, na hindi pa natukoy o matagumpay na napangasiwaan. Ang mga misfire ang direktang dahilan, na may mga hindi sumabog na singil na partikular na tumutukoy sa mga misfired charge na hindi agad natukoy o nakumpirma.Mga sanhi
Hindi Kumpletong Post-Blast Inspection: Ang masalimuot na lupain, saklaw ng mga debris (bato, lupa), hindi sapat na ilaw, kapabayaan ng inspektor, o kawalan ng karanasan ay pumipigil sa pagtuklas ng mga misfired charge o blast hole.
Pagkabigong Sumunod sa Mga Oras ng Paghihintay sa Kaligtasan at Mga Pamamaraan sa Inspeksyon: Ang napaaga na pagpasok sa site ay pumipigil sa pag-obserba ng mga palatandaan ng misfire (hal., hindi sumabog na mga tampok ng blast hole, mga natitirang shock tube/detonating cord).
Mga Error sa Pagre-record: Ang mga pagkakaiba sa pagitan ng aktwal na bilang at lokasyon ng mga na-load na blast hole at mga tala ay humantong sa mga hindi nakuhang inspeksyon.
Mga Misfire sa Mga Lugar na Mahirap Obserbahan: Gaya ng malalim na butas sa ilalim, tunnel top, o sa ilalim ng mga gumuhong materyales.
Undetected Mfires
Ang pangunahing sanhi ng hindi sumabog na mga singil, kabilang ang:Mga kahihinatnan
Ang mga hindi sumabog na singil ay lubhang mapanganib, na kumikilos bilang mga nakatagong mapagkukunan ng paputok. Ang kasunod na paghuhukay, pagbabarena, paghawak, o kahit na mga panginginig ng boses mula sa paggalaw ng mga tauhan ay maaaring aksidenteng ma-trigger ang mga ito, na humahantong sa mga sakuna na resulta (mga pangunahing kaswalti, kumpletong pagkasira ng kagamitan). Ang paghawak ng mga hindi sumabog na singil ay isa ring mataas na panganib na operasyon.Mga Hakbang sa Pag-iwas
Pigilan ang mga misfire at tiyaking lahat ng misfire ay lubusang natukoy at pinamamahalaan.
Mahigpit na ipatupad ang mga pamamaraan sa kaligtasan pagkatapos ng pagsabog, kabilang ang sapat na oras ng paghihintay (karaniwang ≥15 minuto para sa mga tunnel).
Magsagawa ng masinsinan, maingat na pag-inspeksyon sa site ng mga may karanasang blaster, pagbe-verify ng mga numero at lokasyon ng blast hole, at pagsuri para sa mga palatandaan ng misfire (hal., hindi nababagsak na mga bibig ng butas, mga natitirang shock tube/detonating cord, intact stemming, hindi pangkaraniwang amoy).
Gumamit ng mga propesyonal na kagamitan (hal., blast hole o detonator detector, bagaman hindi nagkakamali) upang tumulong sa mga inspeksyon.
Panatilihin ang tumpak, detalyadong mga talaan ng paglo-load at pagsabog.
Sa pagtukoy o paghihinala ng misfire, agad na magtatag ng cordon at sundin ang mga pamamaraang pangkaligtasan para sa propesyonal na paghawak; ipagbawal ang mga hindi awtorisadong aksyon o patuloy na operasyon. Karaniwang kinabibilangan ng mga paraan ng paghawak ang muling pagsisimula, sapilitan na pagpapasabog, o maliit na pagkasira.
